“Con tôi bướng bỉnh quá, tôi phải làm sao?”
“Làm thế nào để con tôi hết nghiện game?”
“Tại sao tôi nói mà con không bao giờ nghe lời?”
Hàng ngày, chúng ta—những người làm cha mẹ—thức dậy với hàng trăm câu hỏi như thế. Và phản xạ tự nhiên của chúng ta là gì? Chúng ta lao vào tìm cách “sửa” con.
Chúng ta tìm một lớp học kỹ năng, một cuốn sách “mẹo”, một chuyên gia… để “cắt tỉa” những cành lá “hư” đó đi. Chúng ta mệt mỏi trong vai trò của một người “làm vườn” luôn tay cắt ngọn, tỉa lá, mà quên mất một sự thật căn bản: Vấn đề không bao giờ nằm ở cái ngọn, vấn đề nằm ở gốc rễ.
Tại Mentor Edu, chúng tôi tin vào một triết lý ngược lại. Chúng tôi không tập trung vào việc “sửa con”.
Lời mời gọi của chúng tôi là một lời mời gọi dũng cảm hơn: Hãy dừng việc “tỉa ngọn” và bắt đầu quay về chăm sóc “gốc rễ” – chính là cha mẹ.
Đây là trí tuệ ngàn đời: “Tu Thân, rồi mới Tề Gia”. Trong hành trình làm cha mẹ, điều này có nghĩa là bạn phải “tu dưỡng” chính mình trước khi mong muốn con cái chuyển hóa. Khi gốc rễ (cha mẹ) thay đổi, ngọn (con cái) sẽ tự động thay đổi.
Sai Lầm Của Việc “Tỉa Ngọn”: Tại Sao “Sửa Con” Không Bao Giờ Hiệu Quả?
Hãy tưởng tượng con bạn là một cái cây. Những hành vi mà bạn thấy (bướng bỉnh, lười học, mê game…) chỉ là những cành lá trên ngọn.
Khi bạn la mắng, áp đặt, hay dùng kỷ luật thép để “sửa”, bạn chỉ đang “tỉa ngọn”. Bạn có thể cắt được cái lá đó, nhưng gốc rễ của vấn đề vẫn còn nguyên. Và ngày mai, một cái lá “bướng bỉnh” khác, thậm chí còn tệ hơn, sẽ mọc ra.
Việc “sửa con” không chỉ không hiệu quả, mà còn gây ra những hậu quả sâu sắc:
- Tạo Ra Sự Kháng Cự: Khi bạn cố “sửa”, tâm trí con tự động dựng lên “rào cản phòng thủ”. Con không học, con chỉ học cách đối phó, cách che giấu, cách nói dối, hoặc đơn giản là “đóng cửa” trái tim mình lại.
- Làm Con Tổn Thương: Khi bạn tập trung vào “sửa”, bạn đang ngầm gửi đi một thông điệp: “Con có vấn đề”, “Con chưa đủ tốt”. Điều này mài mòn sự tự tin và khiến con tin rằng mình là một “dự án lỗi” cần được sửa chữa.
- Khiến Cha Mẹ Mệt Mỏi: Bạn sẽ mắc kẹt trong một vòng lặp vô tận. Bạn trở thành “lính cứu hỏa” (vai trò Người Giải Cứu) hoặc “cảnh sát” (vai trò Người Kỷ Luật), luôn phải chạy theo để dập lửa, mà không bao giờ có được sự bình an.
“Tu Thân” – Cuộc Cách Mạng Quay Về Gốc Rễ
Hành trình “Cha Mẹ Mentor” là một hành trình “Tu Thân”. Đó là sự chuyển hướng tập trung 180 độ: từ bên ngoài (con cái) vào bên trong (chính mình).
“Tu Thân” không phải là điều gì cao siêu. Nó đơn giản là quay về để ý thức và chuyển hóa chính năng lượng, cảm xúc và phản ứng của mình.
Hãy nhớ lại lần cuối cùng bạn “nổi điên” với con.
Con cái không làm chúng ta tức giận. Con cái chỉ chạm vào sự tức giận, sự bất an, sự thiếu kiên nhẫn vốn đã có sẵn bên trong chúng ta. Con cái chính là tấm gương rõ nét nhất, phản chiếu những “vùng mù” mà chính chúng ta chưa chữa lành.
- “Sửa con” là cố gắng thay đổi tấm gương.
- “Tu thân” là quay về thay đổi con người đang soi gương.
Khi bạn tập trung vào “Tu Thân”, bạn đang thay đổi thế giới bên trong mình. Bạn học cách làm chủ cảm xúc, học cách bình an ngay cả khi con đang “gây bão”.
Kỹ Năng Mentor Là Kết Quả Của “Tu Dưỡng”
Nhiều cha mẹ nghĩ rằng mentoring là “học” một bộ kỹ năng. Nhưng tại Mentor Edu, chúng tôi tin rằng các kỹ năng đó không phải là thứ bạn “làm”, mà là thứ bạn “là” – chúng là kết quả tất yếu của quá trình “Tu Thân”.
- “Hiện Diện” :
Bạn không thể “học” cách hiện diện nếu tâm trí bạn đang đầy bão giông công việc. “Hiện diện” là kết quả của việc bạn “tu” được sự bình an nội tại. Khi bạn có thể gác lại lo toan để thực sự bình an trong khoảnh khắc này, bạn tự động hiện diện với con. Món quà lớn nhất bạn có thể tặng con chính là sự có mặt đích thực của mình.
- “Lắng Nghe”:
Bạn không thể “học” cách lắng nghe thấu cảm nếu bên trong bạn đầy ắp sự phán xét (“Sao nó lại nghĩ thế?”, “Làm thế là sai rồi!”). “Lắng nghe” là kết quả của việc bạn “tu” được sự đồng cảm và chấp nhận vô điều kiện. Khi bạn buông bỏ nhu cầu “phải đúng”, bạn tự động lắng nghe bằng cả trái tim.
- “Kiên Nhẫn”:
Bạn không thể “học” kiên nhẫn khi đang vội vã muốn “sửa” con ngay lập tức. “Kiên nhẫn” là kết quả của việc bạn “tu” được sự thấu hiểu về quy luật phát triển. Giống như trồng một cái cây, bạn biết rằng không thể tưới 100 lần trong một ngày rồi mong nó lớn. Bạn kiên nhẫn vì bạn tin vào hành trình.
Vì vậy, “Tu Thân” chính là gốc rễ. Các kỹ năng lắng nghe, đặt câu hỏi, kể chuyện… chỉ là hoa trái mọc ra từ cái gốc đó.
Khi Gốc Rễ Thay Đổi, Ngọn Sẽ Tự Chuyển Hóa
Đây chính là điều kỳ diệu. Bạn không cần phải “sửa” con. Bạn chỉ cần “sửa” mình.
Khi gốc rễ (cha mẹ) thay đổi, điều gì xảy ra?
Năng lượng của bạn thay đổi. Thay vì năng lượng của sự lo lắng, kiểm soát, phán xét, bạn tỏa ra năng lượng của sự bình an, chấp nhận và tin cậy.
Trẻ con là những sinh vật cực kỳ nhạy cảm với năng lượng. Chúng “đọc” được sự bình an của bạn.
- Khi bạn bình an, con tự động cảm thấy an toàn.
- Khi con cảm thấy an toàn, con tự động mở lòng.
- Khi con mở lòng, con tự động chia sẻ.
- Khi con chia sẻ, con tự động bắt đầu quá trình tự nhận thức và chuyển hóa.
Bạn thấy đấy, bạn không làm gì con cả. Bạn chỉ thay đổi chính mình. Và bằng cách thay đổi mình, bạn tạo ra một không gian an toàn để con tự thay đổi. Sự chuyển hóa của con không phải là mục tiêu, mà là kết quả tất yếu của sự chuyển hóa của cha mẹ.
“Tu Thân” Cùng Mentor Edu
Hành trình làm cha mẹ chưa bao giờ là dễ dàng. Nhưng nó sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều khi chúng ta dừng cuộc chiến mệt mỏi “sửa con”.
Lời mời gọi của Mentor Edu là lời mời gọi dũng cảm nhất: Hãy quay về chăm sóc “gốc rễ” là chính mình.
Đừng hỏi “Tôi phải làm gì với con tôi?”. Hãy hỏi “Tôi cần làm gì với chính mình?”.
Đừng hỏi “Làm sao để sửa con?”. Hãy hỏi “Làm sao để ‘tu’ mình?”.
Hành trình “Cha Mẹ Mentor” chính là hành trình “Tu Thân”. Khi bạn thay đổi, cả thế giới của con bạn (và của chính bạn) sẽ thay đổi. Đây không phải là một công việc bạn phải làm, đây là một hành trình chuyển hóa đầy cảm hứng.
