“Con tôi không nghe lời, tôi phải làm sao?”

“Em muốn học mentoring, em cần bắt đầu từ đâu? Có khóa học nào không?”

Đây là những câu hỏi mà chúng tôi tại Mentor Edu nhận được mỗi ngày. Các bậc cha mẹ đang khao khát tìm kiếm một “cách làm”, một “phương pháp”, một “mẹo” để giải quyết vấn đề ngay lập tức.

Nhưng nếu bạn chỉ tìm kiếm một vài kỹ thuật, bạn sẽ chỉ nhận được sự thay đổi ở bề mặt. Và bi kịch là, khi áp dụng những “mẹo” đó, bạn có thể vô tình tìm thấy một “phương pháp khác” để dạy dỗ, chứ không thực sự trở thành người dẫn dắt mà con bạn cần.

Tại Mentor Edu, chúng tôi không bán “mẹo”, chúng tôi bán “sự chuyển hóa”.

Chúng tôi tin rằng mentoring không phải là một danh sách các kỹ năng cần học thuộc, mà là một hành trình để “Trở Thành” (To Be). Đây là lời mời gọi bạn bước vào một cuộc cách mạng từ bên trong, để “Trở Thành” một “Cha Mẹ Mentor”, chứ không chỉ đơn thuần là học thêm một kỹ năng.

Tại Sao Chỉ “Học” Kỹ Năng Là Chưa Đủ?

Rất nhiều cha mẹ tìm đến chúng tôi với mong muốn “học” cách lắng nghe, “học” cách đặt câu hỏi. Nhưng vấn đề không nằm ở chỗ bạn biết kỹ năng đó hay không, mà ở chỗ con bạn có cảm nhận được sự chân thành khi bạn thực hiện nó hay không.

“Vùng Mù” Của Cha Mẹ

Trong tâm lý học, có một khái niệm gọi là “Johari Window” (Cửa sổ Johari). Nó chỉ ra rằng có những phần về bản thân ta mà người khác thấy rất rõ, còn ta thì không. Đó gọi là “vùng mù”.

Một người mẹ ngồi trước chúng tôi, giọng chùng xuống: “Em cứ nghĩ mình là một người mẹ biết lắng nghe.” Nhưng con trai chị lại nói: “Mẹ luôn nghĩ mẹ hiểu con. Nhưng mẹ có bao giờ hỏi con chưa?”

Chị đã “học” kỹ năng lắng nghe, nhưng chị chưa “trở thành” một người biết lắng nghe trong mắt con.

Nếu chúng ta chỉ bắt đầu bằng câu hỏi “làm sao cho đúng”, chúng ta sẽ mãi mãi dừng lại ở bề mặt của sự thay đổi. Chúng ta có thể dùng đúng kỹ thuật, nhưng con cái vẫn cảm nhận được sự gượng ép, sự kiểm soát, hay sự thiếu kiên nhẫn đằng sau kỹ thuật đó.

Khác Biệt Giữa “Thay Đổi” và “Chuyển Hóa”

Hành trình mà Mentor Edu mời bạn bước vào là hành trình “chuyển hóa”.

• Thay đổi là làm điều gì đó khác đi (ví dụ: thay vì la mắng, bạn học cách nói nhẹ nhàng).
• Chuyển hóa là trở thành một con người khác, từ bên trong (ví dụ: bạn thực sự bình an và kiên nhẫn từ bên trong, nên giọng nói của bạn tự nhiên hiền hòa).

Mentoring là một hành trình chuyển hóa. Và muốn giúp con chuyển hóa, cha mẹ cần là người chuyển hóa đầu tiên.

Hành Trình “Trở Thành” (To Be): Cuộc Cách Mạng Từ Bên Trong

Vậy, “Trở Thành” một “Cha Mẹ Mentor” có nghĩa là gì?

Nó có nghĩa là chúng ta chuyển trọng tâm từ câu hỏi “Tôi phải làm gì?” (What to do?) sang câu hỏi “Tôi cần trở thành người thế nào?” (Who to be?).

1. Bắt Đầu Từ “Con Người Bạn”

Mentoring không bắt đầu từ kỹ năng, kỹ thuật. Nó bắt đầu từ chính con người bạn.

Nó bắt đầu từ việc bạn có sẵn sàng chuyển hóa vai trò, cách nhìn, cách lắng nghe, và cả niềm tin sâu thẳm trong mình về việc nuôi dạy con hay không.

Bạn có sẵn sàng bước ra khỏi vai trò “người thầy” luôn phán xét đúng-sai? Bạn có sẵn sàng từ bỏ vị trí “sếp khó tính” luôn kiểm tra và ra lệnh?

Hành trình “Trở Thành” là cuộc chuyển dịch từ một “người bên trên” con, thành một “người bên cạnh” con. Từ “quyền lực”, sang “kết nối”.

2. “Trở Thành” Là Nuôi Dưỡng 5 Phẩm Chất Cốt Lõi

Khi bạn bắt đầu từ câu hỏi “tôi là ai” và “tại sao tôi chọn hành trình này”, mọi kỹ năng sẽ đến đúng lúc.

Hành trình “Trở Thành” chính là quá trình bạn rèn luyện và sống với 5 phẩm chất cốt lõi của một người mentor:

1. Trở thành người biết Lắng Nghe Sâu: Không chỉ nghe bằng tai, mà lắng nghe bằng cả trái tim. Nghe để thấu hiểu điều con không nói, chứ không phải nghe để chuẩn bị phản hồi.
2. Trở thành người biết Đồng Cảm: Không phải là cố gắng làm con hết buồn, mà là chấp nhận cảm xúc của con đang hiện diện. Là cho con thấy: “Ba/mẹ ở đây, và ba/mẹ hiểu.”
3. Trở thành người Kiên Nhẫn: Giống như trồng một cái cây, bạn không thể tưới 100 lần trong một ngày rồi mong nó lớn ngay. Bạn học cách kiềm chế—đếm từ 1 đến 10 trước khi phản ứng—để cho con không gian tự suy nghĩ.
4. Trở thành người Đáng Tin Cậy: Bạn trở thành một “ngân hàng” tin cậy cho con, nơi con biết rằng mình sẽ được bảo vệ, không bị phán xét, không bị tổn thương.
5. Trở thành người Sẵn Sàng Học Hỏi Cùng Con: Bạn từ bỏ vai trò “biết tuốt” và chấp nhận rằng, trong hành trình này, con học để trưởng thành, còn bạn cũng học để trở thành phiên bản cha mẹ tốt hơn.

3. “Trở Thành” Là Xây Dựng Nền Tảng “Tin Cậy” và “Hiện Diện”

Cuộc chuyển hóa này không hề trừu tượng. Nó được xây dựng dựa trên hai trụ cột mà bạn phải trở thành mỗi ngày.

Trở thành một “nơi” Đáng Tin Cậy:

Tin cậy là “đơn vị tiền tệ” trong mối quan hệ. Bạn không thể “học” để đáng tin cậy, bạn phải sống như một người đáng tin cậy.

• Bạn có trở thành người giữ lời hứa (Tài khoản tiết kiệm)?
• Bạn có trở thành người minh bạch, dám nói thật về thất bại của mình (Tài khoản thanh toán)?
• Bạn có trở thành người dũng cảm thừa nhận sai lầm và nói “Mẹ xin lỗi” (Tài khoản dự phòng)?
• Bạn có trở thành người trao cho con “thời gian chất lượng” thay vì sự bận rộn (Tài khoản đầu tư)?
• Và quan trọng nhất, bạn có trở thành người tin vào “con người đầy đủ nguồn lực” bên trong con (Tài khoản tín dụng)?

Trở thành một “người” Hiện Diện:

Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói: “Khi bạn yêu ai đó, món quà quý giá nhất bạn có thể tặng là sự có mặt đích thực của bạn.”

Chúng ta thường “ở bên con” nhưng không “hiện diện”. Thân ta ở đó, nhưng tâm ta ở công việc, ở điện thoại.

Hành trình “Trở Thành” là học cách thực sự có mặt. Là khi bạn ở bên con, bạn gạt mọi thứ sang một bên, bạn lắng nghe bằng cả trái tim, và bạn chấp nhận con vô điều kiện. Sự hiện diện đích thực này là thứ bạn là, chứ không phải thứ bạn làm.

MENTORING Là Một Hành Trình, Không Phải Một Khóa Học

Chúng tôi không hứa hẹn bạn sẽ “sửa” được con mình trong 3 ngày. Chúng tôi không cung cấp “5 mẹo” để con vâng lời.

Chúng tôi mời bạn bước vào một hành trình “Trở Thành”.

Đây là một cuộc marathon, không phải một cuộc chạy nước rút. Sẽ có những lúc bạn mệt mỏi và “quay về thói quen cũ”. Điều quan trọng là bạn nhận ra và tiếp tục điều chỉnh.

Khi bạn chấp nhận lời mời gọi này, bạn sẽ nhận ra các kỹ năng (Lắng nghe, Đặt câu hỏi, Kể chuyện…) không còn là những kỹ thuật khô cứng. Chúng trở thành dòng chảy tự nhiên của con người bạn, của một “Cha Mẹ Mentor” thực thụ.

Và món quà lớn nhất bạn nhận được không phải là một đứa con “ngoan ngoãn” theo ý mình, mà là một mối quan hệ sâu sắc, tin cậy và yêu thương với con. Đó chính là phần thưởng quý giá nhất trên hành trình này.

 

“Trở Thành” (To Be) Thay Vì “Học” (To Learn): Chuyển Hóa Cùng Cha Mẹ Mentor

“Con tôi không nghe lời, tôi phải làm sao?”

“Em muốn học mentoring, em cần bắt đầu từ đâu? Có khóa học nào không?”

Đây là những câu hỏi mà chúng tôi tại Mentor Edu nhận được mỗi ngày. Các bậc cha mẹ đang khao khát tìm kiếm một “cách làm”, một “phương pháp”, một “mẹo” để giải quyết vấn đề ngay lập tức.

Nhưng nếu bạn chỉ tìm kiếm một vài kỹ thuật, bạn sẽ chỉ nhận được sự thay đổi ở bề mặt. Và bi kịch là, khi áp dụng những “mẹo” đó, bạn có thể vô tình tìm thấy một “phương pháp khác” để dạy dỗ, chứ không thực sự trở thành người dẫn dắt mà con bạn cần.

Tại Mentor Edu, chúng tôi không bán “mẹo”, chúng tôi bán “sự chuyển hóa”.

Chúng tôi tin rằng mentoring không phải là một danh sách các kỹ năng cần học thuộc, mà là một hành trình để “Trở Thành” (To Be). Đây là lời mời gọi bạn bước vào một cuộc cách mạng từ bên trong, để “Trở Thành” một “Cha Mẹ Mentor”, chứ không chỉ đơn thuần là học thêm một kỹ năng.

Tại Sao Chỉ “Học” Kỹ Năng Là Chưa Đủ?

Rất nhiều cha mẹ tìm đến chúng tôi với mong muốn “học” cách lắng nghe, “học” cách đặt câu hỏi. Nhưng vấn đề không nằm ở chỗ bạn biết kỹ năng đó hay không, mà ở chỗ con bạn có cảm nhận được sự chân thành khi bạn thực hiện nó hay không.

“Vùng Mù” Của Cha Mẹ

Trong tâm lý học, có một khái niệm gọi là “Johari Window” (Cửa sổ Johari). Nó chỉ ra rằng có những phần về bản thân ta mà người khác thấy rất rõ, còn ta thì không. Đó gọi là “vùng mù”.

Một người mẹ ngồi trước chúng tôi, giọng chùng xuống: “Em cứ nghĩ mình là một người mẹ biết lắng nghe.” Nhưng con trai chị lại nói: “Mẹ luôn nghĩ mẹ hiểu con. Nhưng mẹ có bao giờ hỏi con chưa?”

Chị đã “học” kỹ năng lắng nghe, nhưng chị chưa “trở thành” một người biết lắng nghe trong mắt con.

Nếu chúng ta chỉ bắt đầu bằng câu hỏi “làm sao cho đúng”, chúng ta sẽ mãi mãi dừng lại ở bề mặt của sự thay đổi. Chúng ta có thể dùng đúng kỹ thuật, nhưng con cái vẫn cảm nhận được sự gượng ép, sự kiểm soát, hay sự thiếu kiên nhẫn đằng sau kỹ thuật đó.

Khác Biệt Giữa “Thay Đổi” và “Chuyển Hóa”

Hành trình mà Mentor Edu mời bạn bước vào là hành trình “chuyển hóa”.

• Thay đổi là làm điều gì đó khác đi (ví dụ: thay vì la mắng, bạn học cách nói nhẹ nhàng).
• Chuyển hóa là trở thành một con người khác, từ bên trong (ví dụ: bạn thực sự bình an và kiên nhẫn từ bên trong, nên giọng nói của bạn tự nhiên hiền hòa).

Mentoring là một hành trình chuyển hóa. Và muốn giúp con chuyển hóa, cha mẹ cần là người chuyển hóa đầu tiên.

Hành Trình “Trở Thành” (To Be): Cuộc Cách Mạng Từ Bên Trong

Vậy, “Trở Thành” một “Cha Mẹ Mentor” có nghĩa là gì?

Nó có nghĩa là chúng ta chuyển trọng tâm từ câu hỏi “Tôi phải làm gì?” (What to do?) sang câu hỏi “Tôi cần trở thành người thế nào?” (Who to be?).

1. Bắt Đầu Từ “Con Người Bạn”

Mentoring không bắt đầu từ kỹ năng, kỹ thuật. Nó bắt đầu từ chính con người bạn.

Nó bắt đầu từ việc bạn có sẵn sàng chuyển hóa vai trò, cách nhìn, cách lắng nghe, và cả niềm tin sâu thẳm trong mình về việc nuôi dạy con hay không.

Bạn có sẵn sàng bước ra khỏi vai trò “người thầy” luôn phán xét đúng-sai? Bạn có sẵn sàng từ bỏ vị trí “sếp khó tính” luôn kiểm tra và ra lệnh?

Hành trình “Trở Thành” là cuộc chuyển dịch từ một “người bên trên” con, thành một “người bên cạnh” con. Từ “quyền lực”, sang “kết nối”.

2. “Trở Thành” Là Nuôi Dưỡng 5 Phẩm Chất Cốt Lõi

Khi bạn bắt đầu từ câu hỏi “tôi là ai” và “tại sao tôi chọn hành trình này”, mọi kỹ năng sẽ đến đúng lúc.

Hành trình “Trở Thành” chính là quá trình bạn rèn luyện và sống với 5 phẩm chất cốt lõi của một người mentor:

1. Trở thành người biết Lắng Nghe Sâu: Không chỉ nghe bằng tai, mà lắng nghe bằng cả trái tim. Nghe để thấu hiểu điều con không nói, chứ không phải nghe để chuẩn bị phản hồi.
2. Trở thành người biết Đồng Cảm: Không phải là cố gắng làm con hết buồn, mà là chấp nhận cảm xúc của con đang hiện diện. Là cho con thấy: “Ba/mẹ ở đây, và ba/mẹ hiểu.”
3. Trở thành người Kiên Nhẫn: Giống như trồng một cái cây, bạn không thể tưới 100 lần trong một ngày rồi mong nó lớn ngay. Bạn học cách kiềm chế—đếm từ 1 đến 10 trước khi phản ứng—để cho con không gian tự suy nghĩ.
4. Trở thành người Đáng Tin Cậy: Bạn trở thành một “ngân hàng” tin cậy cho con, nơi con biết rằng mình sẽ được bảo vệ, không bị phán xét, không bị tổn thương.
5. Trở thành người Sẵn Sàng Học Hỏi Cùng Con: Bạn từ bỏ vai trò “biết tuốt” và chấp nhận rằng, trong hành trình này, con học để trưởng thành, còn bạn cũng học để trở thành phiên bản cha mẹ tốt hơn.

3. “Trở Thành” Là Xây Dựng Nền Tảng “Tin Cậy” và “Hiện Diện”

Cuộc chuyển hóa này không hề trừu tượng. Nó được xây dựng dựa trên hai trụ cột mà bạn phải trở thành mỗi ngày.

Trở thành một “nơi” Đáng Tin Cậy:

Tin cậy là “đơn vị tiền tệ” trong mối quan hệ. Bạn không thể “học” để đáng tin cậy, bạn phải sống như một người đáng tin cậy.

• Bạn có trở thành người giữ lời hứa (Tài khoản tiết kiệm)?
• Bạn có trở thành người minh bạch, dám nói thật về thất bại của mình (Tài khoản thanh toán)?
• Bạn có trở thành người dũng cảm thừa nhận sai lầm và nói “Mẹ xin lỗi” (Tài khoản dự phòng)?
• Bạn có trở thành người trao cho con “thời gian chất lượng” thay vì sự bận rộn (Tài khoản đầu tư)?
• Và quan trọng nhất, bạn có trở thành người tin vào “con người đầy đủ nguồn lực” bên trong con (Tài khoản tín dụng)?

Trở thành một “người” Hiện Diện:

Thiền sư Thích Nhất Hạnh nói: “Khi bạn yêu ai đó, món quà quý giá nhất bạn có thể tặng là sự có mặt đích thực của bạn.”

Chúng ta thường “ở bên con” nhưng không “hiện diện”. Thân ta ở đó, nhưng tâm ta ở công việc, ở điện thoại.

Hành trình “Trở Thành” là học cách thực sự có mặt. Là khi bạn ở bên con, bạn gạt mọi thứ sang một bên, bạn lắng nghe bằng cả trái tim, và bạn chấp nhận con vô điều kiện. Sự hiện diện đích thực này là thứ bạn là, chứ không phải thứ bạn làm.

MENTORING Là Một Hành Trình, Không Phải Một Khóa Học

Chúng tôi không hứa hẹn bạn sẽ “sửa” được con mình trong 3 ngày. Chúng tôi không cung cấp “5 mẹo” để con vâng lời.

Chúng tôi mời bạn bước vào một hành trình “Trở Thành”.

Đây là một cuộc marathon, không phải một cuộc chạy nước rút. Sẽ có những lúc bạn mệt mỏi và “quay về thói quen cũ”. Điều quan trọng là bạn nhận ra và tiếp tục điều chỉnh.

Khi bạn chấp nhận lời mời gọi này, bạn sẽ nhận ra các kỹ năng (Lắng nghe, Đặt câu hỏi, Kể chuyện…) không còn là những kỹ thuật khô cứng. Chúng trở thành dòng chảy tự nhiên của con người bạn, của một “Cha Mẹ Mentor” thực thụ.

Và món quà lớn nhất bạn nhận được không phải là một đứa con “ngoan ngoãn” theo ý mình, mà là một mối quan hệ sâu sắc, tin cậy và yêu thương với con. Đó chính là phần thưởng quý giá nhất trên hành trình này.